บ้านสำเร็จรูป คือรูปแบบของบ้านสมัยใหม่ที่มีขนาดเล็กแต่ก็เพียงพอต่อการอยู่อาศัย มีจุดเด่นคือ ใช้ระยะเวลาในการสร้างไม่นาน ไม่มีส่วนของคานและเสาในการรองรับน้ำหนัก แต่ใช้ผนังสําเร็จรูปที่นำมาต่อกันเป็นตัวรับน้ำหนักแทน ซึ่งผนังนี้มีความแข็งแรงทนทานเทียบเท่าได้กับการก่อสร้างบ้านแบบธรรมดา บ้านสำเร็จรูป กลายเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับคนที่ใฝ่ฝันอยากจะมีบ้านแต่งบประมาณจำกัด โดยในปัจจุบันนี้ บ้านสำเร็จรูปขนาดเล็กได้รับความนิยมเป็นอย่างมากเพราะมีข้อดีคือใช้ระยะเวลาในการติดตั้งสั้นๆเพียง 1 – 2 วัน บ้านสำเร็จรูปมีอยู่ 3 รูปแบบหลัก ๆ ซึ่งแยกได้ตามระบบการประกอบบ้าน ดังนี้
1.ระบบคอนกรีตสำเร็จรูป (Precast Concrete System)
ระบบคอนกรีตสำเร็จรูป หรือ Precast (พรีคาสท์) เป็นการสร้างบ้านหรือคอนโดโดยเอาแผ่นคอนกรีตสำเร็จรูป เช่น ส่วนของผนัง พื้น ที่ทำมาจากโรงงานนำมาประกอบเข้าด้วยกันคล้ายกับการต่อจิ๊กซอว์ โดยผนังแต่ละชิ้นจะมีระบบทางเดินสายไฟและระบบท่อติดตั้งมาในตัว มีความคงทนแข็งแรง แพราะเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก สามารถรับแรงกระแทกและการเกิดแผ่นดินไหวได้ดี นอกจากนี้ยังไม่มีปัญหาเรื่องการรั่วซึมเวลาฝนตกเพราะน้ำจะซึมได้ยากมาก จึงไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องเชื้อราและสีหลุดลอก
ข้อเสียของบ้านแบบ Precast คือ เรื่องของการต่อเติมจะทำได้ค่อนข้างยาก เนื่องจากผนังเป็นตัวรับน้ำหนักแทนเสาและคาน ดังนั้น การไปทำอะไรกับพนังเช่นเจาะ จะเป็นการทำให้ความแข็งแรงของบ้านลดลง ดังนั้นก่อนจะต่อเติมควรปรึกษาวิศกรผู้เชี่ยวชาญให้ดีก่อน
ข้อเสียอีกข้อ คือ การสะสมความร้อน เพราะผนังเป็นคอนกรีตเสริมเหล็กที่หนามาก เมื่อโดนแดดนานหลายชั่วโมงการคายความร้อนเลยช้า ส่งผลให้อุณหภุมิในบ้านสูงขึ้นตามไปด้วย
2.ระบบน็อคดาวน์ (Knock Down System)
บ้านน็อกดาวน์ (Knockdown Home) คือ บ้านสำเร็จรูปที่สร้างมาจากวัสดุมวลเบา ประกอบงานเพียง 1-2 วัน อายุการใช้งานประมาณ 10 – 15 ปี ไม่กินพื้นที่เยอะ นิยมใช้โครงสร้างเป็นเหล็ก ไม้ และคอนกรีต หลังคาบ้านนิยมใช้หลังคาเมทัลชีทหรือกระเบื้องที่มีน้ำหนักเบา แต่งเติมด้วยวัสดุอื่นๆ เพื่อให้ทนร้อนและแสงแดด มีการวางระบบไฟฟ้าและประปาภายในบ้านพร้อมใช้งาน บ้านน็อคดาวน์มีต้นทุนที่ต่ำกว่าบ้านสำเร็จรูปชนิดอื่น ๆ เนื่องจากติดตั้งด้วยระบบขันน็อต ทำให้ง่ายต่อการถอดแยกชิ้นส่วนหรือดัดแปลงในภายหลัง
บ้านน็อกดาวน์มีข้อเสีย คือ มีอายุการใช้งานสั้นเมื่อเทียบกับบ้านทั่วไป เนื่องจากใช้วัสดุมวลเบาในการสร้าง ยอกจากนั้น ยังปรับปลี่ยนโครงสร้างได้ยากเพราะถูกออกแบบมาให้เป็นบ้านสำเร็จรูป จึงทำให้ไม่เหมาะกับการรีโนเวท
3.ระบบโมดูลาร์ (Modular System)
บ้านโมดูลาร์คือบ้านกึ่งสำเร็จรูปที่พัฒนามาจากระบบคอนกรีตสำเร็จรูปและระบบน็อคดาวน์ นิยมใช้สำหรับการสร้างบ้านระดับไฮคลาส มีหลายขนาดและรูปแบบ ตั้งแต่หลังเล็กกะทัดรัด ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ใช้โครงสร้างแบบถอดประกอบได้ สร้างขึ้นจากชิ้นส่วนสำเร็จรูปที่ผลิตจากโรงงานที่มีมาตรฐาน มีการควบคุมคุณภาพในการผลิตสูง วัสดุที่ใช้มาตรฐานเดียวกันกับงานก่อสร้างทั่วไป สามารถตกแต่งได้ตามใจโดยเลือกพื้นและผนังได้ว่าจะใช้เป็นแบบไหน
แม้บ้านโมดูลาร์จะมีข้อดีมากมาย แต่ในขณะเดียวกันก้มีข้อเสียบางอย่าง เช่น ไม่ค่อยมีความยืดหยุ่น เนื่องจากบ้านโมดูลาร์ส่วนใหญ่มักจะถูกออกแบบมาไว้ล่วงหน้าและมีอยู่จำกัด การจะเปลี่ยนรูปแบบของมันให้ฉีกจากที่มีมากเกินไปจึงยังทำไม่ได้ นอกจากนั้นยังไม่สามารถเปลี่ยนวัสดุของตัวบ้านได้ และอาจมีปัญหาเรื่องงบประมาณในการขนส่งชิ้นส่วนขนาดใหญ่ด้วย
บ้านสำเร็จรูป คือทางเลือกใหม่ที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการสร้างบ้านแต่มีงบประมาณจำกัด หากคุณมีที่ดินอยู่และอยากได้บ้านหลังที่สองที่ไม่ต้องใช้งบประมาณมากเกินไป ก็สามารถเลือกรูปแบบบ้านสำเร็จรูปที่ถูกใจไปใช้ได้ ทั้งสวยงาม ประหยัด และไม่ต้องปวดหัวกับปัญหาปลีกย่อยในการก่อสร้างบ้านอย่างแน่นอน